Θετική Εκπαίδευση Σκύλων! Τι είναι και πως χρησιμοποιείται;
Όλοι θέλουμε έναν σκύλο με καλούς τρόπους που θα μας ακούει και θα μπορούμε να τον έχουμε πάντα μαζί μας χωρίς προβλήματα. Ένα σκύλο που να ακολουθεί κάποιους κανόνες σωστής συμπεριφοράς όταν το ζητάμε, θα είναι ήρεμος και χαρούμενος!
Όπως και οι άνθρωποι οι σκύλοι δεν γεννιούνται γνωρίζοντας το πως πρέπει να συμπεριφερθούν. Αρχικά εκπαιδεύονται από τη μάνα τους σε βασικά πράγματα όπως είναι η υπομονή, το να μην δαγκώνουν δυνατά και να παίζουν σωστά με τα αδέλφια τους, να μην κάνουν τις ανάγκες τους στη φωλιά τους (ή εκεί που κοιμούνται), να μην φοβούνται κάποια απλά πράγματα κτλ. Γι’ αυτό, όπως έχουμε τονίσει αρκετές φορές, δεν πρέπει ποτέ να χωρίζουμε τα κουτάβια από τη μάνα τους πριν γίνουν το λιγότερο 8 εβδομάδων.
Η συνέχεια όμως ανήκει σε εμάς! Ο ιδιοκτήτης πρέπει να αποφασίσει πως θα εκπαιδεύσει το σκύλο του, μόνος του ή με τη βοήθεια εκπαιδευτή, είτε μιλάμε για απλά πράγματα όπως να μην λερώνει στο σπίτι ή να μην καταστρέφει αντικείμενα είτε για πιο επίσημη εκπαίδευση υπακοής με συγκεκριμένες εντολές.
Οι θεωρίες εκπαίδευσης ζώων, που δεν αφορούν μόνο τους σκύλους, είναι αρκετές και εξελίσσονται με το πέρασμα τον χρόνων. Παλιότερα η βία, οι πνίχτες, τα ηλεκτροσόκ και άλλες απαράδεκτες τακτικές ήταν στην ημερήσια διάταξη κάποιων εκπαιδευτών και δυστυχώς κάποιοι τις εφαρμόζουν ακόμα και σήμερα παρά την Θετική Εκπαίδευση που θα αναλύσουμε σε αυτό το άρθρο και έχει αλλάξει ολοκληρωτικά το εκπαιδευτικό τοπίο. Το άρθρο αυτό δεν θα σας μάθει συγκεκριμένες κινήσεις και τρόπους εκπαίδευσης αλλά θα σας εξηγήσει τι ακριβώς είναι η θετική εκπαίδευση ώστε να εφαρμόσετε τις αρχές της στην καθημερινότητα σας αλλά και να μπορείτε να καταλάβετε τι ακριβώς κάνει ο κάθε εκπαιδευτής.
Ολόκληρη η θεωρία βασίζεται στην ανταμοιβή. Όπως στο σχολείο οι γονείς δίνουν κάποιο δώρο όταν το παιδί τους πάρει καλούς βαθμούς έτσι και εδώ ο σκύλος επιβραβεύεται όταν κάνει αυτό που του ζητάμε ενώ ΔΕΝ τιμωρείται όταν δεν το κάνει!
Η θετική εκπαίδευση χρησιμοποιεί επαίνους, λιχουδιές ή αγαπημένα παιχνίδια για να ανταμειφθεί ο σκύλος όταν κάνει αυτό που θέλετε. Μην μπερδευτείτε με το “υλικό” κομμάτι αφού δεν είναι απαραίτητο ότι λειτουργεί καλά σε κάθε σκυλί. Κάποια μπορεί να προτιμούν να τους πετάξετε το μπαλάκι, να παίξετε μαζί τους διελκυστίνδα και πολλά άλλα! Εσείς ξέρετε τι θέλει περισσότερο ο σκύλος σας. Η ανταμοιβή αυτή κάνει πιο πιθανή την επανάληψη της συγκεκριμένης συμπεριφοράς και γι’ αυτό θεωρείται ένα από τα πιο δυνατά εργαλεία που έχετε στη διάθεση σας για να αλλάξετε ή να διαμορφώσετε την συμπεριφορά του σκύλου σας.
Ναι, είναι τόσο απλό ενώ βοηθάει το σκύλο να παραμένει χαρούμενος, ενισχύει το δέσιμο σας μαζί του και φυσικά δεν περιέχει ούτε ίχνος βίας.
Ας δούμε μερικές βασικές αρχές για να καταλάβετε καλύτερα την διαδικασία.
Ο χρόνος είναι εξαιρετικά σημαντικός! Θα πρέπει να επιβραβεύσετε το σκύλο σας ακριβώς τη στιγμή που θα κάνει αυτό που θέλετε ώστε να σιγουρευτείτε ότι συσχετίζει την ανταμοιβή με τη σωστή ενέργεια! Αν για παράδειγμα θέλετε να επιβραβεύσετε το “κάτσε” θα πρέπει να χαϊδέψετε, να πείτε μπράβο και να δώσετε τη λιχουδιά αμέσως μόλις ο σκύλος κάτσει. Αρκετοί χρησιμοποιούν Clicker, ένα αντικείμενο που όταν το πιέζουμε κάνει ένα ήχο που μοιάζει με κλικ και το οποίο ο σκύλος έχει εκπαιδευτεί να συνδυάζει με θετική ανταμοιβή. Η τεχνική αυτή έχει το πλεονέκτημα ότι το “κλικ” γίνεται ακριβώς τη στιγμή που πρέπει και ο σκύλος άμεσα καταλαβαίνει ότι έκανε αυτό που του ζητήθηκε.
Να τονίσουμε ότι εκτός από την επιβράβευση με λιχουδιά (ή κάποιο αγαπημένο παιχνίδι) θα πρέπει πάντα να χρησιμοποιείται και μία φράση όπως “μπράβο” και να χαϊδεύετε αφού σταδιακά θα θελήσετε να σταματήσετε να δίνεται λιχουδιές και ανταμοιβή θα είναι μόνο η ευχαρίστηση σας.
Μην χρησιμοποιείται προτάσεις για να δώσετε εντολές. Επιλέξτε μία λέξη για κάτσε ενέργεια που θέλετε να ενισχύσετε ή να εκπαιδεύσετε όπως “κάτσε”, “άστο”, “έλα” κτλ. Όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με το σκύλο θα πρέπει να χρησιμοποιούν πάντα τις ίδιες εντολές και να είναι προσεχτικοί πάντα να επιβραβεύουν το σωστό και όχι τις ανεπιθύμητες ενέργειες.
Η θετική ενίσχυση συμπεριφοράς δεν είναι ανάγκη να χρησιμοποιείται μόνο για την εκμάθηση εντολών αλλά και για την επιβράβευση συμπεριφορών όπως όταν περπατάει χαλαρά δίπλα σας, κάθετε πριν τον χαϊδέψουν ή όταν έρχεται κάποιος σπίτι, ξαπλώνει σε ηρεμία στα πόδια σας και δαγκώνει το κόκκαλο του και γενικά ότι θέλετε να ενισχύσετε!
Προσοχή όμως γιατί πολλές φορές χωρίς να το γνωρίζουμε ενισχύουμε λάθος συμπεριφορές! Αν για παράδειγμα ο σκύλος τρομάξει από κάποιο θόρυβο και εμείς τον χαϊδέψουμε, αν γαβγίζει και εμείς του ανοίγουμε την πόρτα να βγει στον κήπο (επιβράβευση γι αυτόν) ή αν τον βγάζουμε από το κλουβί όποτε γαβγίσει ή κλάψει.
Σταδιακά και για όσες συμπεριφορές ο σκύλος έχει μάθει σωστά μπορείτε να αρχίσετε να αφαιρείτε την λιχουδιά ή το παιχνίδι μετά από κάθε επανάληψη. Μπορείτε στην αρχή να δίνετε κάθε 3 φορές ή και τυχαία ενώ πάντα θα χαϊδεύετε και θα λέτε το μπράβο σας. Σιγά σιγά θα φτάσετε σε ένα σημείο που απλά θα λέτε μπράβο και ο σκύλος θα καταλαβαίνει ότι έκανε αυτό που πρέπει αν και ανά διαστήματα καλό είναι να δίνετε και επιβράβευση με λιχουδιά ώστε να ενισχύετε διαρκώς αυτά που με τόσο κόπο του μάθατε!
Κλείνοντας θα πρέπει να πούμε ότι σε περίπτωση επιλογής εκπαιδευτή ο ιδιοκτήτης του σκύλου εκπαιδεύεται εξ’ ίσου ώστε να συνεχίζει καθημερινά την “προπόνηση”. Συνεπώς θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι ο σωστός θετικός εκπαιδευτής θα σας ζητήσει να είστε μαζί του όταν εκπαιδεύει και θα σας αναθέτει και δουλειά για το σπίτι.
Η θετική εκπαίδευση εφαρμόζεται σε όλους τους σκύλους, ανεξάρτητα φυλής και ηλικίας!
Η θετική εκπαίδευση μεταμόρφωσε κάτι που θεωρούταν σκληρό και βίαιο σε μία ευχάριστη εμπειρία, σε ένα παιχνίδι, που σίγουρα θα σας δέσει ακόμα περισσότερο με το σκύλο σας.
Πηγή: www.dogpark.gr